نحوه محاسبه مالیات بر درآمد حقوق

مالیات بر درآمد حقوق، طبق قوانین مالی، از وظایف  تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که در پایان سال مالی، گزارش کاملی از درآمد و هزینه‌های جاری خود را که به عنوان اظهارنامه عملکرد شناخته می‌شود، تا پایان مهلت مقرر به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند.

پس از ارسال اظهارنامه، سازمان امور مالیاتی به بررسی آن پرداخته و مبلغ هزینه‌ها را از درآمد یک دوره مالی کسر نموده و سود خالص مجموعه را محاسبه می‌کند. در نهایت، درصد مشخصی از این سود، که طبق قوانین برای افراد حقیقی و حقوقی تعیین شده است، به عنوان ارزش‌افزوده بر عملکرد دریافت می‌شود.

از آنجا که اطلاعات دقیق در مورد مالیات بر درآمد بسیار اهمیت دارد، ما به همراه مجموعه ترازان حساب همراه شما خواهیم بود تا اطلاعات کاملی را ارائه دهیم.

انواع مالیات بر درآمد

براساس دسته ‌بندی سازمان امور مالیاتی کشور، این قانون شامل:

• مالیات بر درآمد املاک
• مالیات بر درآمد کشاورزی
• مالیات بر درآمد حقوق
• مالیات بر درآمد مشاغل (اشخاص حقیقی)
• مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
• مالیات بر درآمد اتفاقی
• مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف

مالیات بر درآمد املاک

اصولاً، املاک به دو صورت به اشخاص واگذار می‌گردد؛ یکی به صورت دائم یا قطعی مانند فروش، و دیگری به صورت موقت مانند اجاره.

بنابر ماده ۵۲، درآمد حاصل از واگذاری حقوق به املاک واقع در ایران، برای شخص حقیقی یا حقوقی، پس از کسر معافیت ‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات بر درآمد املاک قرار می‌گیرد.

برای کسب اطلاعات در مورد انواع خدمات مالی و مالیاتی و انجام امور حسابداری با ما تماس بگیرید

مالیات بر درآمد حقوق

مالیات بر درآمد حقوق، به مالیاتی گفته می‌شود که بر اساس درآمدی که از حقوق و دستمزد کارمندان به دست می‌آید، اعمال می‌شود. وقتی که شخص به عنوان یک کارمند درآمدی از کار خود دریافت می‌کند، کارفرما ممکن است مبلغی از آن را به عنوان مالیات از حقوق او کسر کند و به دولت پرداخت کند.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد حقوق

برای محاسبه مالیات بر درآمد حقوق، ابتدا درآمد کل سالانه محاسبه می‌شود. سپس از این درآمد معافیت‌ها و هزینه‌های مجاز کسر می‌شود. نتیجه نهایی، درآمد مشمول مالیات است که بر اساس نرخ‌های تعیین‌شده محاسبه می‌شود.

بنابراین، ماده ۸۲ از قانون مالیات ‌های مستقیم مصوبه، معیار درآمدی که یک فرد با کارکردن برای شخص دیگر (به هر شکل حقیقی یا حقوقی) بابت اشتغال در ایران تحصیل می‌کند، را تعریف می‌کند.

مالیات بر درآمد مشاغل (اشخاص حقیقی)

اشخاص حقیقی همان صاحبان مشاغلی هستند که به صورت مستقل به کسب درآمد مشغول هستند. این افراد که به صورت حقیقی فعالیت می‌کنند، موظفند بخشی از درآمد سالانه خود را به عنوان ارزش‌افزوده پرداخت کنند.

طبق ماده ۹۳، درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال ‌داشتن یا به عنوان دیگری غیر از مواردی که در سایر بخش‌های قانون مالیات مستقیم ذکر شده است، در ایران حاصل کند، پس از کسر معافیت ‌های تعیین ‌شده در این قانون، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل قرار می‌گیرد.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)

اشخاص حقوقی مانند شرکت‌ها، موسسات یا افراد دیگری هستند که موظف به نگه ‌داری دفاتر قانونی هستند، به شرح ماده ۱۰۵ از قانون مالیات ‌های مستقیم مشمول هستند.

بنابراین، طبق ماده ۱۰۵، جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شود، پس از کسر زیان‌ های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت ‌های مقرر به نرخ ۲۵ درصد، مشمول مالیات قرار می‌گیرد.

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد فرعی به عنوان مالیاتی شناخته می‌شود که از منابعی غیر از فعالیت اصلی یا شغل اصلی فرد به دست می‌آید.

این نوع درآمد معمولاً به عنوان درآمد اضافی یا تکمیلی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند شامل مواردی مانند جوایز، درآمد حاصل از معامله ‌های آسان، یا هر شکل دیگری از درآمد ثانویه باشد.

بنابر ماده ۱۱۹، درآمد نقدی یا غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض یا از طریق معاملات یا به عنوان جایزه و یا به هر عنوان دیگری از این قبیل تحصیل می‌کند، مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی به نرخ مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم خواهد بود.

نحوه اعتراض و شکایت به مالیات بر درآمد حقوق

اگر اعتراضی به مبلغی که از سوی سازمان برای شما اعلام شده است دارید، باید به سایت www.tax.gov.ir مراجعه کرده و درخواست اعتراض خود را ثبت نمایید. سازمان پس از ثبت اعتراض، در مدت زمانی که مشخص می‌شود، به شکایت شما رسیدگی خواهد کرد.

جریمه عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

اگر اظهارنامه خود را تا تاریخ 31 خرداد به سازمان ارسال نکنید، باید جریمه‌ای را بپردازید که معادل 30% از مبلغ مالیاتی که باید پرداخت کنید خواهد بود، و این جریمه تحت هیچ شرایطی قابل بخشش نمی‌باشد.

ماده 192 قانون مالیات مستقیم مقرر می‌کند که افرادی که به مدت 3 سال متوالی اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال ننمایند، ممکن است به مجازاتی از حبس تا محکومیت نقدی محکوم شوند.

معافیت مالیات بر درآمد مشاغل

معافیت‌های مالیات حقوق دارای ۱۳ بند مختلف است که در ماده ۹۱ قانون مالیات بر درآمدهای شخصی بطور شفاف مورد بحث قرار گرفته و در ادامه آورده شده است:

1. مدیران و اعضای هیئت‌های سیاسی خارجی که به کشور وارد می‌شوند، همچنین اعضای نمایندگی‌های فوق‌ العاده از دولت‌ های بین‌ المللی که در کشور حضور دارند، با شرط وجود معاملات متقابل قابل اجرا.
2. رؤسا و اعضای مأموریت ‌های کنسولی خارجی در ایران، همچنین کارمندان مؤسسات فرهنگی دولت خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود با شرط وجود معامله متقابل.
3. کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران اعزام می‌شوند و هزینه‌های بلاعوض فنی، اقتصادی، علمی و فرهنگی از دولت یا مؤسسات بین ‌المللی به ایران تقبل می‌کنند.
4. کارمندان محلی سفارتخانه‌ها، کنسولگری‌ها و نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران، در صورت عدم داشتن تابعیت ایرانی و با شرط معامله متقابل.

معافیت مالیات بر درآمد شامل چه کسانی می شود؟

• حقوق بازنشستگی، وظیفه، مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی که در موقع بازنشستگی یا اخراج از کار به حقوق بگیر پرداخت می‌شود.
• هزینه‌های مرتبط با سفر و مسافرت‌های فوق‌العاده در حین انجام شغل.
• مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه برای استفاده کارگران و خانه‌های ارزان ‌قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه.
• پرداخت‌های دریافتی به‌عنوان بیمه جبران خسارت بدنی، درمان و موارد مشابه.
• عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات بر درآمد های شخصی.
• خانه‌های سازمانی که به موجب قوانین یا آیین ‌نامه‌های خاص در اختیار مأموران کشوری قرار می‌گیرد.
• وجوهی که کارفرما بابت هزینه‌های معالجه کارکنان یا افراد تحت تکفل آن‌ها به پزشک یا بیمارستان پرداخت می‌کند بر اساس مدارک مثبته.
• مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات بر درآمد های شخصی.
• درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی، انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.

این معافیت‌ها به شرط رعایت مقررات و شرایط مربوطه اعمال می‌شوند.

سخن پایانی

در این مقاله، به بررسی انواع مالیات بر درآمد حقوق از جمله مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی و … پرداختیم. امیدواریم که اطلاعاتی که توسط شرکت حسابداری ترازان حساب به شما ارائه شده است، مفید واقع شده باشد.