محاسبه سنوات یکی از موضوعات مهم در حوزه روابط کار و حقوق کارمندان است که برای هر نیروی کاری اهمیت بسیاری دارد. سنوات به معنای حق و حقوقی است که بر اساس مدت زمان کارکرد افراد در یک شرکت یا سازمان، به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این مبلغ معمولاً بر اساس حقوق پایه و میزان خدمت محاسبه می‌شود و در پایان سال یا در زمان قطع همکاری به کارمندان پرداخت می‌گردد.
در واقع، سنوات به‌عنوان پاداش پایان سال و همچنین بخشی از تعهدات کارفرما در برابر کارمندان محسوب می‌شود. روش محاسبه آن بر اساس قوانین کار و توافقات بین کارگر و کارفرما صورت می‌گیرد، اما به‌طور کلی، درصدی از حقوق پایه فرد را شامل می‌شود. ترازان حساب در ادامه این مقاله به‌طور کامل به بررسی روش‌های مختلف محاسبه سنوات پرداخته و نکات مهمی را برای کارفرمایان و کارکنان ارائه خواهد داد.
تعریف سنوات یا مزایای پایان خدمت
سنوات یا مزایای پایان خدمت، مبلغی است که به عنوان پاداش به کارکنان در پایان هر سال کاری تعلق می‌گیرد. این مزایا بر اساس مدت زمان فعالیت فرد در شرکت یا سازمان محاسبه می‌شود و کارفرما موظف است پس از اتمام قرارداد کاری، مبلغ سنوات را مطابق با سال‌های خدمت کارکنان پرداخت کند. برخی کارفرمایان، پرداخت سنوات را به پایان همکاری موکول می‌کنند و پس از اتمام قرارداد، حق سنوات مربوط به تمامی سال‌های فعالیت کارمند را یکجا تسویه می‌نمایند.
درباره اظهارنامه مالیاتی بیشتر بدانید.
محاسبه حق سنوات بر اساس آخرین حقوق دریافتی
محاسبه حق سنوات بر اساس آخرین حقوق دریافتی کارگر در پایان دوره کاری وی محاسبه می‌شود. به این معنا که برای هر سال کاری، معادل یک ماه از آخرین حقوق دریافتی به عنوان سنوات به کارگر پرداخت می‌شود. برای مثال، اگر کارگری یک سال در شرکتی مشغول به کار بوده باشد، حق سنوات او برابر با حقوق آخرین ماه کار او خواهد بود. به همین ترتیب، اگر فردی 10 سال سابقه کاری داشته باشد، حق سنوات او برابر با 10 برابر آخرین حقوق ماهیانه وی محاسبه خواهد شد.
نکته مهم در محاسبه حق سنوات این است که در صورت عدم پرداخت سنوات در طول سال‌های کاری، هنگام تسویه‌حساب نهایی، سنوات به روز و بر اساس آخرین حقوق دریافتی محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، اگر فردی 10 سال سنوات پرداخت نشده داشته باشد و در سال 1403 تسویه کند، تمامی سنوات معوقه بر اساس آخرین حقوق دریافتی در همان سال (1403) محاسبه خواهد شد. این روش تضمین می‌کند که کارگر بر اساس شرایط حقوقی به‌روز، حق سنوات خود را دریافت کند.
چه کسانی مشمول دریافت حق سنوات هستند؟
تقریباً تمامی کارکنان، فارغ از نوع قراردادشان، مشمول دریافت حق سنوات هستند. این افراد شامل موارد زیر می‌شوند:
• کارمندانی با قراردادهای تمام‌وقت یا پاره‌وقت
• افراد دارای قراردادهای رسمی یا غیررسمی
• کارگران فصلی، ساعتی یا روزمزد
• تمامی افرادی که قراردادشان طبق قوانین کار منعقد شده است
نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که حق سنوات برای کارگران ساعتی یا نیمه‌وقت، بر اساس میانگین حقوق دریافتی آن‌ها در 90 روز آخر دوره کاری محاسبه می‌شود.
محاسبه حق سنوات برای افراد با سابقه کمتر و بیشتر از یک سال
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، محاسبه حق سنوات به ازای هر سال کاری محاسبه می‌شود. اما افرادی که کمتر از یک سال سابقه کاری دارند نیز به نسبت مدت کارکرد خود، مشمول دریافت حق سنوات خواهند بود. برای محاسبه حق سنوات از فرمول زیر استفاده می‌شود:
فرمول محاسبه حق سنوات:
آخرین حقوق دریافتی سال جاری × تعداد روزهای کارکرد ÷ 365
محاسبه حق سنوات کمتر از یک سال
فرض کنید آخرین حقوق دریافتی فردی 6 میلیون تومان باشد و مدت کارکرد او کمتر از یک سال و معادل 200 روز باشد. برای محاسبه حق سنوات، 6 میلیون تومان را در 200 ضرب کرده و بر 365 تقسیم می‌کنیم. در این صورت، حق سنوات او حدود 3,287,000 تومان خواهد بود.
محاسبه سنوات برای 10 سال
حال به محاسبه حق سنوات فردی با 10 سال سابقه کار می‌پردازیم. فرض کنیم که این فرد در پایان سال 1403 با شرکت قطع همکاری کرده و آخرین حقوق دریافتی او 10 میلیون تومان بوده است.
حق سنوات او برای 10 سال برابر با 10 برابر آخرین حقوق دریافتی وی خواهد بود، یعنی 100 میلیون تومان (10 سال × 10 میلیون تومان).
محاسبه حق سنوات سال 1403
فرمول محاسبه حق سنوات در سال 1403 همانند سال‌های گذشته است و تغییری نداشته. مطابق با این فرمول:
(آخرین حقوق پایه دریافتی × تعداد روزهای کارکرد) ÷ 365
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات: بررسی کامل تفاوت‌ها
پایه سنوات و حق سنوات دو مفهوم متفاوت در قانون کار هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در ادامه به توضیح هر کدام و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم:
پایه سنوات چیست؟
بر اساس قانون کار، برای تشویق و جبران کمبود حقوق کارگران، اگر کارگری بیش از یک سال در یک کارگاه مشغول به کار باشد، مبلغی به عنوان پایه سنوات به صورت روزانه به او تعلق می‌گیرد. این مبلغ یا همراه با حقوق ماهانه پرداخت می‌شود یا در پایان سال به صورت یکجا تسویه می‌گردد. مبلغ پایه سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود و کارگرانی که در طرح طبقه‌بندی مشاغل مشغول به کار هستند، بر اساس طبقه‌بندی 20 گانه‌ای که در آن قرار دارند، مشمول دریافت پایه سنوات می‌شوند.
آیا حق سنوات مشمول مالیات و بیمه است؟
حق سنوات مبلغی است که در پایان قرارداد کاری به کارگر پرداخت می‌شود. اگر کارگر هنگام قطع همکاری سنوات خود را دریافت کند و رابطه کاری او با شرکت خاتمه یابد، حق سنوات از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. اما اگر کارگر سنوات سالیانه خود را دریافت کرده و همچنان به همکاری با شرکت ادامه دهد، مالیات بر حقوق سنوات از او کسر می‌شود.
آیا حق سنوات مشمول بیمه می‌شود؟
مطابق با قوانین تأمین اجتماعی، حق سنوات از پرداخت بیمه معاف است. به این معنا که مبلغ پرداختی تحت عنوان حق سنوات، مشمول کسر حق بیمه نخواهد بود. هدف از این قانون این است که سنوات به عنوان یک مزایای پایان خدمت بدون اعمال کسری بیمه به کارگر پرداخت شود. از این رو، کارفرمایان ملزم به پرداخت حق بیمه بر اساس سنوات نیستند و این مبلغ به طور کامل به کارگر تعلق می‌گیرد. این موضوع به نفع کارگران است تا مبلغ سنوات بدون کاهش به دست آنان برسد.
تفاوت‌های بین پایه سنوات و حق سنوات
پایه سنوات و حق سنوات دو مفهوم متفاوت در قانون کار هستند که ممکن است باعث ایجاد confusion در میان کارگران شوند. برای روشن‌تر شدن این تفاوت‌ها، در اینجا به بررسی مختصر و مفید این دو موضوع می‌پردازیم:
پایه سنوات به کارگران تعلق می‌گیرد که دوران اولین سال کار خود در یک کارگاه را به پایان رسانده و وارد سال دوم شده‌اند. به عبارت دیگر، تنها کارگرانی که از سال دوم به بعد در یک شرکت مشغول به کار هستند، مشمول دریافت پایه سنوات می‌شوند. میزان پایه سنوات هر ساله توسط اداره کار تعیین و به‌صورت ماهیانه همراه با حقوق پرداخت می‌شود. برای مثال، در سال 1402، پایه سنوات به ازای هر روز 7 هزار تومان و به‌طور میانگین در ماه حدود 210 تا 217 هزار تومان بود.
در مقابل، حق سنوات به تمامی کارگران، چه آن‌هایی که کمتر از یک سال سابقه دارند و چه آن‌هایی که سال‌ها در یک شرکت کار کرده‌اند، تعلق می‌گیرد. محاسبه حق سنوات به ازای هر سال خدمت، معادل یک حقوق کامل آخرین ماه کارگر محاسبه می‌شود. بنابراین، اگر کارگری سه سال سابقه داشته باشد، باید معادل سه حقوق به عنوان حق سنوات دریافت کند. همچنین، در صورتی که فردی بخواهد حق سنوات معوقه خود را دریافت کند، باید بر اساس آخرین حقوق دریافتی در سال جاری محاسبه شود.
از نظر مالیاتی، پایه سنوات جزو حقوق ماهانه محسوب می‌شود و بنابراین مشمول مالیات است. در حالی که محاسبه حق سنوات اگر در پایان همکاری انجام و پرداخت شود، مشمول مالیات و بیمه نخواهد بود، اما اگر کارگر هنوز با شرکت همکاری داشته باشد، باید مالیات مربوط به آن را پرداخت کند.
با در نظر گرفتن این توضیحات، می‌توانید تفاوت‌های اساسی میان پایه سنوات و حق سنوات را به خوبی درک کنید و از آن‌ها به درستی بهره‌برداری نمایید.
سخن پایانی
درک درست از تفاوت‌های بین پایه سنوات و حق سنوات می‌تواند به شما کمک کند تا از حقوق خود به‌طور کامل بهره‌برداری کنید و در موارد مالیاتی و قانونی دچار مشکل نشوید. با اطلاع از این نکات، می‌توانید در زمینه حقوق و مزایای خود تصمیمات بهتری بگیرید.
برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و دریافت مشاوره در این زمینه، می‌توانید از خدمات حرفه‌ای شرکت ترازان حساب بهره‌مند شوید. این شرکت با ارائه مشاوره و خدمات تخصصی در امور مالی و حسابداری، به شما کمک می‌کند تا مسائل مربوط به پایه سنوات و محاسبه حق سنوات را به‌خوبی مدیریت کنید و از تمامی حقوق و مزایای خود به‌درستی بهره‌برداری نمایید.